We ervaren allemaal wel eens momenten van eenzaamheid en afstandelijkheid van anderen. Het kan lijken alsof we weinig echte vriendschappen hebben, of dat onze relaties niet voldoen aan onze behoeften. Deze gevoelens van eenzaamheid worden vaak versterkt na pensionering. Maar er is goed nieuws: er zijn manieren om ermee om te gaan!
In februari publiceerden vijf onderzoekers van de School of Psychology aan de University of Queensland hun bevindingen over eenzaamheid. Hun onderzoek legde een verband tussen eenzaamheid en sociale identiteit.
Sociale identiteit omvat niet alleen onze persoonlijke eigenschappen, zoals creativiteit of zorgzaamheid, maar ook onze verbondenheid met groepen, zoals een schaakclub, religieuze gemeenschap of familie. Deze groepen kunnen een positieve invloed hebben op ons welzijn en bieden belangrijke psychologische bronnen.
Deze groepen werken als als steunsystemen op sociaal vlak en geven ons een gevoel van verbondenheid en eigenwaarde, zelfs als we dat niet bewust ervaren. Ook bieden ze een gevoel van zingeving en een gemeenschappelijk doel, wat erg belangrijk is voor ons welzijn.
Verliezen van sociale identiteit
Het onderzoek toont aan dat het verlies van een belangrijk sociaal groepslidmaatschap, zoals het afscheid nemen van collega’s bij pensionering, inderdaad kan bijdragen aan gevoelens van eenzaamheid.
Hoewel je misschien denkt dat je niet veel ‘steun’ kreeg van je collega’s, zijn er veel subtiele contactmomenten die onbewust ons welzijn beïnvloeden. Van kleine complimentjes tot het gezamenlijk bereiken van doelen als team, en zelfs simpele gebaren zoals een verjaardagswens kunnen allemaal bijdragen aan een gevoel van verbondenheid en welbehagen.
Cyclus doorbreken
Niet alleen het verliezen van zo’n sociale groep kan eenzaamheid bevorderen. Ook het ontbreken ervan. Misschien onderhoud je buiten je werk om weinig relaties met anderen. En stel je, nu je met pensioen bent, ook niets in de plaats van je werk. Als je dit herkent, én je voelt je eenzaam: je kunt er iets aan doen. Hoewel je misschien weinig energie hebt vanwege je sombere gevoelens, kun je de cyclus doorbreken!
Voor wat hoort wat
Nu je je werk en collega’s achter je hebt gelaten, is het tijd om iets nieuws te kiezen als vervanging. Je kunt actief ingrijpen in je eigen situatie. Als je al deel uitmaakt van bepaalde sociale groepen, investeer dan meer in de sociale contacten die je daar hebt. Misschien had je hier voorheen geen tijd voor naast je werk, maar nu is het moment om iemand uit te nodigen voor koffie, een hapje eten, of een activiteit.
Als je je horizon wilt verbreden, ga dan op zoek naar nieuwe sociale activiteiten. Veel cursussen, sportscholen, clubs, enzovoort bieden de mogelijkheid om gratis mee te doen, zodat je kunt ontdekken of het iets voor je is. Maak daar gebruik van en ontdek wat je leuk vindt en bij welke groep je je eventueel wilt aansluiten.
Meer lezen
Deze artikelen geven meer tips over het aanpakken van eenzaamheid en andere sombere gevoelens die je soms kunnen overvallen als je bent gestopt met werken.
Het belang van een goed netwerk na je pensionering – Leefjepensioen.nl
Omgaan met onverwachte emoties in je pensioen – leefjepensioen.nl
De 7 ingrediënten van een succesvolle dag – leefjepensioen.nl
