Henk Marmelstein (79 jaar) reisde voor zijn werk als tropisch landbouwkundige de hele wereld over. Nu verblijft hij het liefst in zijn wijngaard in Winterswijk, waar elk seizoen weer iets nieuws brengt.
Wijngaard De Reeborghesch is niet moeilijk te vinden. Een zandpad brengt je langs de wijngaard van Henk Marmelstein met de, nu in het vroege voorjaar, voorzichtig ontluikende wijnplanten. Een bord aan het einde van het pad met de tekst ‘Achterhoek Rust’ omschrijft treffend wat hier te vinden is.
Op het landgoed met drie hectare wijngaard en een boerderij omringd door een weelderige tuin met oude fruitbomen lijkt onthaasten vanzelfsprekend. Hoewel er voor de gepensioneerde wijnboer altijd wel iets te doen is, ervaart Henk zijn bezigheden in de wijngaard niet als werk. Plantverzorging heeft hij van nature in de vingers en het is wat hij het liefste doet.
Ontploffende wijnflessen
Na zijn pensioen begon Henk in 2002 op eigen land met zijn eerste wijnplantjes die speciaal gekweekt zijn voor dit klimaat. Na zijn werkervaring in de tropische landbouw –vooral cacao, koffie en palmolie- was de overgang naar wijn niet zo groot.
Met wat kennis over wijnbouw uit boeken en van een bevriende wijnmaker uit Zuid-Afrika, ging Henk aan de slag. Zijn hobby groeide al snel uit tot een serieuze wijngaard.
Hij sloot zich aan bij de Verenigde Achterhoekse wijnbouwers en ging experimenteren met wijn maken. Dat ging niet meteen goed: zijn eerste wijnflessen ontploften. Maar hij leerde al gauw meer over wijn maken. Hij ging smaken in de wijn ontdekken en de wijnen werden steeds beter en complexer.
“De tijd is van mij”
Hoewel zijn kennis van plantverzorging goed van pas komt in de wijngaard, is het werk nu heel anders dan toen hij nog ‘echt’ werkte. Henk: “Ik gaf leiding aan grote aantallen mensen. Heel veel was uitbesteed. Nu doe ik alles zelf. Eigenlijk heb ik mezelf al voor mijn pensioen afgevraagd wat mijn expertise is en hoe ik deze na pensionering kon voortzetten.
De eerste jaren na mijn pensioen adviseerde ik midden- en kleinbedrijven in ontwikkelingslanden. Daarna begon ik mijn wijngaard, waarin ik mijn ervaring met planten en landbouw kwijt kon.” Eén ding is volgens de wijnboer in ieder geval heel anders dan vroeger.
Hij is nu baas over zichzelf. Henk: “Ik heb één ding sinds mijn pensioen hoog in het vaandel staan: de tijd is van mij. Ik wil niet meer gebonden zijn en ik deel mijn dagen in zoals ik zelf wil. Achter de dingen die ik wil doen, zit geen drang meer. Natuurlijk zijn er soms vergaderingen of moeten er druiven geoogst worden. Maar daarvoor hoef ik niet om 7 uur op te staan. Je gaat vanuit jezelf denken.”
Een hobby geeft aanleiding tot mooie reizen
De bevlogen wijnboer kan iedereen aanraden om een wijngaard te beginnen: “op kleine schaal is het een geweldige hobby voor gepensioneerden. Neem vijftig wijnplanten en je zult zien dat de hoeveelheid werk goed te doen is. Het oogsten gaat in een dag. En het leuke is, een hobby brengt je in contact met mensen. Je kunt wijn weggeven of verkopen en mensen hebben je altijd iets te vragen.
En ik merk dat mijn interesse in wijnbouw aanleiding geeft tot mooie reizen. Als je met een bepaald doel naar een land gaat, in mijn geval om meer over wijnbouw te leren, dan leg je snel contact met de lokale bevolking. Zo beleef je een vakantie op een hele andere manier.”
Voldoening uit wijnproeverijen
Het belangrijkste is volgens Henk toch wel dat je na je pensioen iets gaat doen dat voldoening geeft. En dat ontdek je gaandeweg. Want de meeste voldoening blijkt soms juist in het onverwachte te zitten.
Henk: “Ik had nooit verwacht dat ik de wijnproeverijen zo leuk zou vinden. Van tevoren dacht ik, wat moet ik met die fietsers en dagjesmensen. Maar het contact met mensen geeft heel veel voldoening. Het is leuk om mensen te leren hoe het zit met de wijnen die we hier in de Achterhoek maken. Mijn enthousiasme raakt mensen en dat krijg ik weer terug.”
“Ik verwerk mijn ervaringen in boeken”
Naast wijn maken probeert de wijnboer ook nog tijd te besteden aan schrijven. Tijdens zijn reizen naar ontwikkelingslanden heeft Henk veel meegemaakt. Hij heeft altijd interesse gehad in de mensen en de situatie van de ontwikkelingslanden waar hij werkte.
Nu hij met pensioen is, heeft hij tijd om deze ervaringen te verwerken en te delen. Dat doet hij door boeken te schrijven. Inmiddels staan er een roman en een thriller op zijn naam en werkt hij aan een informatief boek over landbouw.
“Voor mij is het fijn nu ik meer rust heb om al mijn ervaringen op papier te zetten en ze te verwerken. Ook wil ik graag mijn kennis delen over hoe dingen in elkaar steken in ontwikkelingslanden en er meer begrip voor kweken”, aldus Henk.
Samenleven met de natuur
Er is één ding waar de wijnboer met een grote liefde voor alles wat groeit nu misschien nog wel het meeste van geniet. Terwijl een eigenwijs vinkje (elk jaar dezelfde volgens Henk) een doorgang naar binnen probeert te vinden bij een van de ramen, vertelt hij hoe bijzonder het samenleven met de natuur is.
Henk: “’s Ochtends, als de dauw nog tussen de wijnstokken hangt, geniet ik van de rust en de vele vogels die hier hun thuis hebben. En als we geluk hebben, laat ook het reebokje zich zien.”
