Dick de Waart (67) uit Schiedam geniet nu een half jaar van zijn pensioen. Na een rijkscarrière van vijftig jaar heeft hij bewust de tijd genomen om zijn nieuwe levensfase vorm te geven. Zijn advies: haast je niet, maar pak wel de kansen die langskomen.
Een doordachte overgang
“Ik ben anderhalf jaar van tevoren gaan nadenken over mijn pensioen,” vertelt Dick. “Er was een optie om vervroegd met pensioen te gaan via een tijdelijke regeling voor rijksambtenaren. Toen was ik er nog niet aan toe, maar het zette me wel aan het denken.”
Uiteindelijk koos hij bewust voor 1 september 2024 als pensioensdatum. “Dan haalde ik precies 50 dienstjaren. Dat vond ik een mooi, prachtig moment om ermee te stoppen.”
Ter voorbereiding deed Dick vorig jaar juni een PIZ-cursus (Pensioen In Zicht) op Texel. “Vijf dagen met veel leuke mensen. Ik hoorde niet zoveel nieuws dat ik dacht: hé, dat had ik nooit geweten. Maar het was vooral nuttig voor de contacten en ervaringen van anderen. Ik leefde er niet naartoe, want ik had het nog naar mijn zin op mijn werk, maar ik zag er ook zeker niet tegenop.”
Covid als onbedoelde voorbereiding
Achteraf had Dick een onverwachte voorbereiding op zijn pensioen: de coronaperiode. “We werden verplicht om thuis te werken. In het begin was dat lastig; je mist de contacten en voelt je soms eenzaam als je alleen hele dagen thuis zit, maar daar ga je aan wennen.”
Toen de verplichte thuiswerktijd voorbij was, ontstond er meer flexibiliteit. “Ik kon één à twee dagen per week naar kantoor als dat uitkwam. Als het niet paste, bleef ik thuis. Dat was een grote vrijheid. Ik deed kantoorwerk, vrijwel alles op de computer. Als je daar je draai in vindt, is dat het beste van twee werelden.”
Deze ervaring maakte de overgang naar pensioen makkelijker. “Ik was al meer thuis en had al meer flexibiliteit. Dat maakte de overstap soepeler.”
Variatie als rode draad
Wat Dick het meest waardeerde in zijn werk, zet hij nu ook in voor zijn pensioen: variatie. “Ik heb voor diverse ministeries gewerkt in verschillende functies. Het is nooit saai geweest door die variatie in werkzaamheden, taken en omgeving.”
Nu vult hij zijn dagen op een vergelijkbare manier in: “Ik puzzel veel – legpuzzels, cryptogrammen. Ik lees weekbladen en ben meer boeken gaan lezen. Ik heb mijn huishoudelijke taken en ik kook vaak. Ook fiets ik veel en wandel samen met mijn vrouw. We hebben altijd vrijdag en maandag samen vrij, dus altijd een lang weekend.”
Vrijwilligerswerk als nieuwe uitdaging
Een belangrijk onderdeel van Dicks nieuwe leven is vrijwilligerswerk. “Ik was al jarenlang mentor via Stichting Mentorschap van één cliënt. Sinds eind vorig jaar ben ik ook fietsmaatje geworden – duo fietsen met gasten. Dat doe ik een paar keer per maand.”
Hij oriënteert zich op meer mogelijkheden. “Ik lees het plaatselijke weekblad en zie soms advertenties van buurtcentra of verenigingen. Als er een uitnodiging is van ‘kom eens langs’, dan ga ik kijken. Zo ging het ook met die fietsmaatjes – geleidelijk aan leidde dat tot afspraken over vrijwilligerswerk.”
Dick benadrukt de veelzijdigheid: “Ik ben bijvoorbeeld ook fietsroutecontroleur voor de ANWB. Dat is maar één keer per jaar, maar ook leuk om te doen. Er is ontzettend veel mogelijk qua vrijwilligerswerk. Kijk heel breed, denk heel breed – er is voor iedereen wat wils.”
Familie centraal
Een belangrijke verandering is dat Dick meer tijd investeert in familiecontacten. “Ik heb één broer en twee zussen. We zagen elkaar heel weinig, alleen op verjaardagen. Die zoek ik nu meer op. Ik bezoek hen om de beurt elke week of om de twee weken – elke week één van de drie. Dan heb ik een cyclus van drie à vier weken.”
Hij fietst naar zijn familie toe, wat meteen extra beweging oplevert. “Zij wonen iets verder weg, maar dat kan ik nog goed aanfietsen. Dus dan ben ik meer buiten en onderhoud ik contact met hen.”
Ook zijn kleinkinderen van 10 en bijna 6 jaar zijn belangrijk. “We passen regelmatig op. Er komt ook een nieuw kleinkind bij mijn zoon. Daar heb ik ook toegezegd om te gaan oppassen. Dat wordt begin volgend jaar weer een hele dag per week.”
Minder contacten, nieuwe kansen
Het grootste nadeel van pensioen ervaart Dick in de sociale contacten. “Ik heb wat minder contacten. Dat is logisch, want die had je vooral met collega’s. Ik spreek soms nog wel een collega, dan bel ik en maken we een afspraak om op kantoor bij te praten. Dat initiatief moet wel van mij uitgaan, maar dat begrijp ik. Zij hebben hun werkkring en drukte, ik ben eruit en heb meer tijd.”
Gelukkig compenseert hij dit deels door zijn woonsituatie. “We wonen in een klein appartemengebouw met 21 appartementen. We kennen elkaar allemaal, dus we komen regelmatig buren tegen. Dan is het een praatje, al is het maar in de garage of voor de deur. Dat scheelt wel.”
Waardevolle tips voor aanstaande gepensioneerden
Dick heeft een paar tips voor mensen die bijna met pensioen gaan:
Neem je tijd: “Ga niet meteen alles invullen als je eenmaal gestopt bent. Laat het even op je inwerken. Begin met dingen die je heel graag wilt, maar wacht met dingen waar je over twijfelt. Als je heel veel tegelijk oppakt, heb je het misschien drukker dan in je werkzame leven.”
Investeer in relaties: “Mijn belangrijkste tip: investeer meer in de mensen die belangrijk voor je zijn. Zoek ze meer op, zoek meer contact. Dat moet vaak van jou uitgaan, maar dat is het waard.”
Regel praktische zaken: “Zorg dat je testament en levenstestament geregeld hebt. Je bent ouder, dus het is niet ondenkbaar dat jij, je partner of kinderen daarvoor komen te staan. Dan is het fijn als dat vastligt.”
Vrijwilligerswerk overwegen: “Het moet wel leuk zijn voor beide partijen. Als je A zegt, moet je ook B zeggen en moet je het voor langere tijd kunnen volhouden. Maar er zijn zoveel mogelijkheden.”
Vooruitkijken
Als Dicks vrouw Maaike over 2 jaar ook met pensioen gaat, verwacht hij nieuwe mogelijkheden. “Je kunt nog meer samen doen. Zij werkt op school en is afhankelijk van schoolvakanties. Straks hebben we meer ruimte. We reizen allebei graag, dus dat zullen we vaker doen, zolang de financiën en vooral de gezondheid het toelaten.”
Dick kijkt tevreden terug op zijn eerste pensioenmaanden: “Ik geniet er volop van. Ik heb veel te doen, vooral leuke dingen, maar ook nuttige dingen. Het gaat goed en ik zie uit naar wat er nog komt.”
