Of je nu 40 bent of 65, ouder worden stellen we het liefst zo lang mogelijk uit. In ieder geval als het gaat om de fysieke veranderingen die om de hoek komen kijken. Dat uitstelgedrag is universeel, al helemaal bij de huidige generatie pensionado’s: de vitale babyboomer. Wij geven je een overzicht van wat er op je afkomt als je ouder wordt én hoe je zo lang mogelijk fit kunt blijven.
Ouder worden, verlies van spierkracht
Nog voor je aan je grijze haren of eerste rimpels kunt zien dat je ouder wordt, heeft je lichaam dit proces al ingezet. Je merkt er zelf niks van, maar zodra je lijf rond je 20e de lichamelijke piek heeft bereikt zet het verval alweer in. Vanaf dan gaat je spierkracht heel geleidelijk alweer achteruit.
Na je dertigste verlies je zo’n 3 tot 5% van je spierkracht per 10 jaar. Gemiddeld zo’n 30% in je leven. Hoe ouder je wordt, hoe meer je dit effect zult merken.
Hormoonhuishouding overhoop
De invloed van hormonen kennen we vooral bij tienerjongens die in de puberteit komen. Van baard in de keel tot een lichaam waar je geen controle meer over hebt. Maar niet alleen bij puberjongens spelen hormonen een belangrijke rol. Ook als je ouder wordt gaat je hormoonhuishouding overhoop. Zowel bij mannen als bij vrouwen.
Bij mannen daalt de hoeveelheid testosteron (al vanaf hun 30e). Ze hebben meestal minder last van hun afnemende hormonen dan vrouwen, maar kunnen het wel degelijk merken. Meer vermoeid zijn, een gebrek aan energie of spierkracht en ook erectieproblemen kunnen voorkomen.
Bij vrouwen heeft de veranderende hormoonhuishouding een veel directer effect. Ze merken het aan een steeds onregelmatiger wordende menstruatie. Tot deze uiteindelijke helemaal wegblijft. Ook de opvliegers en transpiratieaanvallen komen vaak voor in deze ‘menopauze’. En ook vaginale droogheid, spier- of gewrichtsklachten, vermoeidheid en prikkelbaarheid en slapeloosheid kunnen klachten zijn die bij deze fase horen.
Van gewicht tot zicht
Ineens lijkt het of je die kilo’s niet meer van de weegschaal krijgt. Bij mannen uit zich dit vaak in meer buikvet, dit zorgt ook voor een extra daling van het testosteron.
Ook je zicht wordt minder met de jaren. Op een bepaald moment zien we toch echt minder scherp en hebben we een bril nodig. Dit noem je verziendheid. En wordt veroorzaakt doordat de ooglens verhardt, een proces dat al start vanaf je 40e.
Van gehoor tot geheugen
Minder goed horen, hoort ook bij het ouder worden. Ook dit proces start al vanaf je 30e. Ongeveer 30% van de mensen die tussen de 65 en 75 is krijgt te maken met gehoorverlies (in meer of minder mate). Voor wie ouder is dan 75 ligt dit op 50%. Niet alleen voor jezelf is dit vervelend, ook de impact op je sociale leven. Maar niet alles komt door gehoor, als je ouder wordt krijg je ook meer moeite om spraak van achtergrondgeluiden te scheiden
Hersenen veranderen als je ouder wordt
Als je ouder wordt verandert ook de manier waarop je hersenen werken. Het langetermijn geheugen blijft goed functioneren, maar het korte termijn geheugen begint al vanaf je 50e te verminderen. Hier wordt vaak een verband gelegd met het verminderen van de grijze massa, gecombineerd met de afname in snelheid van het zenuwstelsel. Dit maakt prikkels nog extra lastig te verwerken. Alles over je hersenen lees je in ‘Ken de kracht van je brein’ i.s.m. de Hersenstichting.
Zelf aan zet om fit te blijven als je ouder wordt
Weten wat er gebeurt in je lichaam is belangrijk om zelf regie te houden. Als je weet waar je ‘zwakkere plekken’ zitten nu je ouder wordt kun je er zelf iets aan doen. En de dingen waar je geen grip op hebt kun je aanvaarden en kijken naar tips om deze klachten te verhelpen. Denk bijvoorbeeld aan de goede en bijna onzichtbare hooroplossingen van tegenwoordig.
Zoals je hebt gelezen begint het lichamelijke proces van ouder worden al op jongere leeftijd. Vanaf je 30e gaat je lichaam elk jaar iets achteruit, dit telt bij elkaar op. De grootste fysieke klap krijg je rond je 65e zonder dat je toestand dramatisch wordt. Het duurt nog wel 10 jaar voordat je echt chronische klachten krijgt.
Zowel voor je lichaam als geest geldt, zorg er vanaf jonge leeftijd al zo goed mogelijk voor, dan heb je een hele mooie basis voor als je ouder wordt. En ook als je met pensioen gaat en ineens een heel ander ritme krijgt en nieuwe uitdagingen moet zoeken, geldt; gebruik de extra vrije tijd om gezonde gewoontes aan te leren met gezond eten, regelmatig bewegen, je spieren blijven trainen (neem eens wat vaker de trap!), niet roken, matigen met alcohol enzovoort.
En blijf vooral onder de mensen, dat is zowel gezellig als dat het goed is voor je brein. Lees er alles over in het interview met de Hersenstichting: “Je hersenen houden van een uitdaging”
