Je bent fit, hebt zin om te werken en kunt een extra zakcentje goed gebruiken, doorwerken na je pensioen wordt dan een aantrekkelijke optie. Steeds meer mensen kiezen ervoor, want zoals een doorwerker zei: “Niemand wil altijd weekend.” We spraken over doorwerken na je pensioen met Annelous Vrancken, Chief Marketing bij Doorwerkgever, een arbeidsbemiddelingsbureau voor gepensioneerden.
De cijfers: veel onbenut potentieel
Annelous, die al meer dan tien jaar gepensioneerden aan een baan helpt, ziet het aantal doorwerkers gestaag groeien. “Zowel aan de werkgevers- als aan de werknemerskant zien we de laatste jaren meer belangstelling voor doorwerken.” Een reden is natuurlijk de vergrijzing. Er zijn simpelweg meer ouderen. Anderzijds speelt vitaliteit een rol. “Mensen voelen zich gewoon nog veel jonger en energieker dan vroeger,” aldus de marketingmanager.
Volgens het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) werken momenteel 180.000 mensen door na hun pensioen, maar volgens Annelous zijn er veel meer mensen die het zouden willen. “Een op de zeven gepensioneerden wil doorgaan. Dat zou neerkomen op zo’n 490.000 mensen. Er zit dus een enorm gat tussen het aantal gepensioneerden dat wil doorwerken en het aantal dat het ook daadwerkelijk doet. Daar ligt nog veel onbenut arbeidspotentieel.” Bij Doorwerkgever zijn gepensioneerden gemiddeld 16 uur per week aan het werk. Populaire sectoren om door te werken zijn onder meer landbouw en vervoer.
“De levensstandaard is hoger geworden”
De redenen om door te werken na het pensioen zijn uiteenlopend van aard. Ten eerste zijn mensen langer fit en vitaal. Ze voelen er daarom niets voor om de hele dag thuis te zitten en blijven graag bezig. “Het is ook een generatie die gewend is om hard te werken. Waarom zou je stoppen, zeggen heel veel mensen tegen mij,” aldus Annelous. Daarnaast is er een financiële prikkel. Pensioenen worden kleiner en de wensen van mensen groter. “Het pensioen is voor veel mensen niet langer toereikend. De levensstandaard is hoger geworden. Ouderen willen reizen, leuke tripjes doen, dingen doen met de kleinkinderen.” De laatste jaren is het financiële motief steeds belangrijker geworden.
Ouderen hebben het druk
Structuur is een andere reden om nog een aantal jaar door te gaan. “Gepensioneerden van nu hebben een heel druk leven. Op maandag gaan ze oppassen op de kleinkinderen, op dinsdag hebben ze de schilderclub en op donderdag en vrijdag willen ze dan graag werken. Want je werkt ook voor de structuur. Ik sprak iemand voor een interview en die zei: Annelous, niemand wil altijd weekend. Toen dacht ik: ja, natuurlijk, die structuur die werk geeft en die voldoening zijn gewoon essentieel. Dat idee van: nu mag ik een glaasje wijn nemen, want nu heb ik weekend.”
“Passie zit hem niet in het beroep, maar in mensen”
Doorwerkers blijven vaak actief in hun eigen vakgebied. Ze doen dat meestal uit passie. “Het zijn mensen met een specialisme, eigen ondernemers of bijvoorbeeld leraren die in deeltijd terugkomen, maar ook groepschauffeurs die altijd kinderen naar zorginstellingen of scholen hebben gebracht. Zij blijven na hun pensioen doorgaan, omdat ze zo gehecht zijn aan de kindjes. Passie zit hem niet in het beroep, maar in mensen. Het is een bepaalde mindset,” weet Annelous.Zo vertelt ze over een man die op zijn veertiende visser werd. “Die is dat tot zijn 54ste geweest dus 40 jaar. Toen kon hij dat werk niet meer doen en is hij taxichauffeur geworden. Op zijn 69ste is hij dat nog steeds. ‘Wanneer is het genoeg?’ vroeg ik hem. ‘Tot ik niet meer kan’, zei hij. ‘Wat moet ik anders doen?’ Zijn vrouw zat er naast. Hij was vroeger altijd twee weken per maand op zee, legde zij uit. ‘We kunnen nu toch niet zomaar ineens de hele dag naast elkaar op de bank gaan zitten’, vond ze. Zo is het ook. De omschakeling van altijd weg naar altijd thuis is voor veel mensen wel erg groot. Door in deeltijd door te werken kunnen ze langzaam wennen.”
“Zingeving is het allerbelangrijkste”
Maar de allerbelangrijkste motivatie om door te werken is zingeving. “Mensen willen van betekenis zijn, deel blijven nemen aan de maatschappij,” legt Annelous uit. “Werk zorgt voor zingeving en het gevoel dat je nog meedoet.” Mensen voelen zich graag nuttig. Door betaalde arbeid hebben ze het idee dat ze zich nog inzetten voor de samenleving.
Doorwerken is gezond
Één ding weet Annelous wel: doorwerken is goed voor lichaam en geest. “Diverse onderzoeken hebben uitgewezen dat actieve ouderen langer gezond blijven. Werken is bovendien goed voor je cognitieve vaardigheden. Het houdt de geest scherp en alert.” Het geeft energie om actief bezig te zijn en het maakt mensen gelukkig. “Ik hoor vaak: Ik heb mijn hele leven gewerkt, dus waarom zou ik er ineens mee ophouden.” Als je nog fit en vitaal bent en je hebt plezier in je werk dan is doorwerken misschien wel veel leuker dan stoppen.
“Gepensioneerde werknemers zijn aantrekkelijk”
Voor werkgevers is een doorwerker vaak erg
aantrekkelijk. Het grootste voordeel is dat een bedrijf geen sociale
premies meer hoeft af te dragen voor iemand die met pensioen is. Die
krijgt immers AOW en pensioen en hoeft dus geen WW of WIA meer te
ontvangen. Dat maakt het financieel erg interessant om een
gepensioneerde aan te nemen. Daarnaast kunnen jongere werknemers vaak
nog veel leren van de ouderen. “Ze hebben heel veel waardevolle
levenservaring en zijn soms zelfs coachend op werkvloer. Dat zijn de
cadeautjes.”
Annelous vervolgt: “Het valt leidinggevenden vaak
erg mee. Ze verwachten bij wijze van spreken dat iemand binnenkomt met
een rollator en weinig meer kan, maar dan komt er een vitaal persoon
werken, die nog heel fit is.” Bovendien is de mentaliteit van de oudere
werknemer vaak erg goed. “Alle clichés zijn waar. Dit is een generatie
die gewend is om hard te werken. Die als hij A zegt ook B zegt.”
Toch zijn er nog veel werknemers niet bekend met de mogelijkheid tot doorwerken na pensioen. Annelous vindt dat de werkgever daar ook meer initiatief in moet nemen. “Het is niet alleen de werknemer die op tijd moet plannen wat hij na zijn pensioen wil gaan doen. Ook een werkgever kan het gesprek initiëren en praten over de mogelijkheden.”
Doorwerkers willen meer flexibiliteit
De mensen die na hun pensioen doorwerken willen dat wel op een veel flexibelere manier. Eigen regie is daarbij belangrijk. Ze willen niet meer ‘doen wat de baas zegt’, maar op hun eigen voorwaarden werken. “Als ze een keer een paar weken langer op vakantie willen dan moet dat kunnen, vinden ze,” vertelt Annelous. Daarnaast willen ze na hun drukke carrière graag werk doen waarbij de werkdruk minder hoog is. Niet voor niets kiezen gepensioneerden vaak voor lichtere beroepen, zoals chauffeur of bezorger.Hoe lang mensen nog doorwerken verschilt sterk per persoon. De meesten stoppen echter als ze 72 of 73 jaar zijn. “Maar onze oudste werknemer is 81.” Wat de doorwerkers verder kenmerkt? “Ze hebben iets meer inwerktijd nodig. Ze willen graag alles tot in detail weten en zeker als het gaat om bekend worden met een app of andere digitale toepassing dan kost dat meer tijd.”
Doorwerken juist stoer
Voor sommige mensen speelt schaamte een rol bij doorwerken. Vooral wanneer de reden financieel van aard is. “Ze zijn bang dat mensen denken dat ze hun zaakjes niet op orde hebben,” vertelt de manager. “Het is toch een signaal dat je het niet breed hebt. Het is in de beeldvorming nog niet altijd positief om door te werken.” Naar mijn mening is dit juist de optimale vorm van eigen regie nemen en de reden waarom ik doorwerkers zo waardeer: ze hebben levensenergie en zijn veerkrachtig. Langzaam ziet ze echter een cultuuromslag ontstaan. “Het wordt juist stoer om door te werken. Je laat zien dat je nog fit bent en van waarde blijft voor mens, organisatie en maatschappij. Kennis is tenslotte alleen van waarde als je het blijft delen. Doorwerken is daar een prachtig middel voor.”
