Als er iemand is die de impact van ‘Tijd’ kent op het met pensioen gaan is het Jacqueline Hovius, een van de 3 Pensioen in zicht trainsters van Loof training en advies
“Het ‘niets meer moeten’ haalt veel druk van de ketel”
Als er iemand is die de impact van ‘Tijd’ kent op het met pensioen gaat is het Jacqueline Hovius, een van de 3 Pensioen in zicht trainsters van Loof training en advies. Elke maand geven zij training aan mensen die aan de vooravond van hun pensioen staan of die pas met pensioen zijn. Jacqueline: “Als mensen na 40 jaar voor een baas gewerkt te hebben ineens weer zelf de regie krijgen over hun tijdsinvulling kan dat best wat onzekerheid met zich meebrengen.” Ze refereert aan een eigen ervaring: “Enkele jaren geleden vielen als zelfstandige mijn opdrachten weg. Ineens ervoer ik hoe het was om heel veel tijd te hebben en niet te weten hoe te handelen. Het verschil met mijn situatie destijds en die van een gepensioneerde is dat zij weten dat het moment van pensionering eraan komt. Ze kunnen zich voorbereiden. Er zitten nog steeds 24 uur in een dag, maar nu ga je de tijd anders invullen.”
Wat doet het gevoel van (vrije) tijd met een pensionado?
Jacqueline: “Een groot deel van de deelnemers kijkt er nu al naar uit om met pensioen te gaan en roept als eerste dat ze zich geen moment gaan vervelen. Vooral het ‘niets meer moeten’ is een gevoel dat heel erg heerst bij deze groep. Dat gevoel haalt namelijk heel veel druk van de ketel. Wat dit uiteindelijk met je doet, gaat ieder voor zichzelf beleven.” Deze groep heeft in de trainingen van Jacqueline de overhand. Een andere groep die ze ook tegenkomt in haar trainingen is de groep die er juist tegenop ziet om met pensioen te gaan. “Ze zijn zo verknocht aan hun werk dat ze het moeilijk vinden om hier afscheid van te nemen.”
Gun jezelf de tijd
Wij vragen ons vooral af hoe je met al die (vrije) tijd om moet gaan die op je af komt. Jacqueline heeft daar een duidelijk antwoord op: “Je moet echt gaan ervaren hoe het is om even helemaal niks meer te doen. Dan komt een nieuwe invulling vaak vanzelf naar je toe. Maak vooraf dus geen vaste afspraken.” Een nieuw ritme opbouwen duurt volgens haar al snel een jaar, alle seizoenen door. “Na een half jaar gaan mensen wel de eerste patronen herkennen, zodat je merkt dat die weekendafspraken nu ook prima naar de woensdagochtend kunnen. Maar na een jaar is het echt al een soort gewenning en gaan de eerste horloges af.”
“Beschouw het niet als afbouwen van werk, maar als het opbouwen van vrije tijd”
Volgens Jacqueline is het een belangrijk inzicht om het met pensioen gaan niet te zien als het afbouwen van werk, maar als het opbouwen van vrij tijd. Daar kun je al mee beginnen als je werkt door bijvoorbeeld een dag minder te gaan werken in aanloop naar je pensioen. “Veel mensen vinden een geleidelijke overgang fijn, maar er zijn natuurlijk ook mensen die gewoon het liefst in één keer de deur achter zicht dicht gooien. Dan is het voor hen ook klaar. Of weer een andere groep begint een eigen bedrijfje om hun kennis te blijven inzetten.”
“Speel met tijd, dan ontstaat er ruimte voor spontaniteit”
Structuur kan helpen om je een nieuwe tijdsinvulling te geven, maar ze ziet dit ook regelmatig de verkeerde kant op slaan. Jacqueline: “Er is zeker behoefte aan structuur, maar ga je tijd niet weer volbouwen met afspraken. Er moet echt ruimte zijn voor ‘niks’. Als je je agenda weer volplant dan wordt het weer een ‘moeten’ en wordt het je nieuwe werk.” Het is volgens haar juist helemaal niet erg als je je verveelt. Als je je er maar bewust van bent dat het zo is. Op dat moment verzin je namelijk een nieuw iets om op te pakken. ” Dat mag heel klein zijn. Al is het maar het opruimen van je werkkamer, door iets weg te gooien of gewoon een stuk te gaan wandelen.”
Een ander bioritme
De meest tastbare tijdsverandering is volgens Jacqueline echter de wijziging van het fysieke ritme; je bioritme en tijdsindeling. “Je bioritme wordt compleet anders als je niet meer elke dag om 7 uur op hoeft te staan. Vooral mensen die bijvoorbeeld uit ploegendienst komen zijn er na een jaar nog niet aan gewend. Dit kan je best opbreken, zowel lichamelijk als mentaal. Aan de andere kant zit tijd ook erg ’tussen je oren’. Er is algemeen bepaald dat er een doordeweek en een weekend is en jij hebt jezelf aangewend dat je het prettig vindt om 12 uur te lunchen in plaats van om 13:00. Vooral als beide partners met pensioen gaan gaat dit ritme op de schop.
Voorbereiden op pensioen
Op onze vraag of het verstandig is om je voor te bereiden op je pensioentijd antwoordt Jacqueline volmondig ‘Ja!”. “Ik kan ieder geval spreken voor de mensen die onze training hebben gevolgd. Het met elkaar kunnen delen van ervaringen beschouwen zij als erg waardevol. Wat heeft je werkende je leven je gekost, wat heeft het gebracht en wat neem je mee? Het delen van die ervaringen, daarin zit echt een stukje ‘goud’ voor de mensen, ze gaan daar echt van stralen. Ze herkennen de ervaringen van elkaar en dat schept een band. Ook voor de deelnemers die samen met hun partner meedoen aan de training, levert dit veel inzichten en gesprekspunten op. Als je als man of vrouw gewend was om het huishouden te runnen en je partner komt zich daar nu ineens mee bemoeien, dan kan dat echt wel strubbelingen opleveren. Onze training zorgt voor nieuwe inzichten, het bespreekbaar maken van punten en praktische tips.”
