Martin Reekers (70) stopte 5 jaar geleden met werken. Kort daarvoor was hij gestart met schrijven over zijn pensioeninvulling als voorbereiding daarop. Inmiddels heeft hij een boek uitgebracht over hoe je van je pensioentijd een fijne periode maakt. Want zegt Martin: “Pensioen wordt nog teveel vanzelfsprekend als het Walhalla gezien”. In zijn boek staan 20 interviews met pensionado’s. Wat kunnen we uit deze verhalen leren?
Wie ben ik na mijn pensioen?
In aanloop naar zijn pensioen merkte Martin dat hij moeite had om over zijn pensioendatum heen te kijken. Martin: “Steeds kwam bij mij de vraag bovendrijven; ‘Wie ben ik nog als ik met pensioen ga?’” Zelf kwam hij er niet uit. Daarom besloot hij de hulp in te schakelen van een coach. Martin kreeg het advies om zijn levensverhaal op te schrijven. Dat is een goede manier om te overdenken wat hij allemaal heeft gedaan. Wat hem drijft. En vooral wat hij nog zou willen.
Van levensverhaal naar column
“Ik merkte dat ik het erover schrijven erg fijn vond. Het helpt mij mijn gedachten te vormen en op een rijtje te krijgen.” Tijdens het schrijven kwam een glossy van de Gemeente Rotterdam in samenwerking met een 65-plus blad in de handen van Martin. Een glossy boordevol breed lachende pensionados die nog wel zin hadden in het leven. “Het schrijven smaakte naar meer, en ik ging een column voor dat blad schrijven. Het moesten geen deprimerende verhalen worden. Integendeel.”
Het ‘Walhalla’ van pensioen
“Door het schrijven en door veel over mijn pensioentijd na te denken kwam ik erachter dat het er vooral om draait dat je lekker in je vel zit. Je moet doen wat je leuk vindt!” Enthousiast vertelt hij verder: “De pensioentijd wordt vaak gezien als ‘Walhalla’, maar dat is het zeker niet altijd. Vergelijk het met een normale werkweek. Je moet meer doen dan uitkijken naar het weekend, je hebt iedere dag de kans om te doen wat je leuk vindt. Ik gun iedereen weekend, maar ook plezier van het werk. Dan wordt ‘pensioen’ ook geen ultiem doel.”
“Vanuit mijn eigen gevoel ben ik met andere pensionado’s gaan praten over hoe zijn hun pensioentijd ervaren. Waar lopen ze tegenaan, wat heeft hen geholpen? Al deze ervaringen en praktische tips heb ik gebundeld in mijn boek ‘Een sleutel naar het Walhalla’”.
Nooit meer terug
“Een verkeersvlieger vertelt bijvoorbeeld over zijn ervaring van ‘de laatste vlucht’. Vliegen was zijn leven, maar hij mocht op zijn 58e met pensioen. Na zijn laatste vlucht, met familieleden aan boord, werd hij opgewacht met taart. Hij leverde zijn pas in en dat was het. Nooit meer vliegen.”
“Of neem de man die niet kon wachten met pensioen te gaan, omdat hij dan eindelijk de tijd had om naar zijn dochter te gaan die in Zuid-Frankrijk woont. Hij ontdekte al snel dat deze bezoeken niet levensvervullend waren. Net als het zitten op terrasjes en uit eten. Beide heren gingen uiteindelijk echt op zoek naar een nieuwe invulling.”
Blijven doen waar je goed in bent
“Waar sommigen dus uitkijken naar het moment dat ze het kunnen nemen van hun vrije tijd, zie je dat anderen hun expertise in willen blijven zetten. En daar dan vaak ook voor gevraagd worden. Maar ook aan het ´doorwerken´ zit een grens. Bijvoorbeeld omdat je netwerk verandert of omdat je gezondheid ineens achteruit gaat. Op dat moment zeg ik wel eens dat je voor de 2e keer met pensioen gaat. Deze keer omdat je nu zelf afscheid neemt in plaats van op de voorgecalculeerde pensioendatum.”
Werken aan je welzijn
“Mijn advies als je met pensioen gaat is om aan jezelf te blijven werken. Zowel aan je lichaam als je geest. De zegswijze ‘use it or lose it’ is iets waar ik heel erg in geloof. Ook gebruik ik vaak de e zelfdeterminatietheorie. Deze zegt dat om gemotiveerd te blijven autonomie, competentiegevoel en sociale verbondenheid van wezenlijk belang zijn.”
“Als een van deze pijlers wegvalt heeft dat invloed op je welzijn. Bij pensionering zie je vaak dat het gevoel van autonomie groter wordt, omdat je zelf mag bepalen hoe je je tijd invult. Maar tegelijkertijd verlies je je competentiegevoel, omdat je dat niet meer in je werk hoeft te tonen. Ook de sociale verbondenheid wordt minder omdat je je collega’s verliest. Zelf ontdekte ik bijvoorbeeld dat mijn hele vriendenkring eigenlijk vooral bestond uit de contacten van mijn vrouw. Het werd tijd dat ik er zelf op uit ging om mijn eigen vrienden te maken.”
Doelen stellen en plannen maken
“Als je met pensioen bent heb je één groot gevaar, namelijk ‘als alles morgen kan lijkt niks belangrijk te zijn’. Daarom zorg ik dat ik altijd dingen om handen heb die ik als belangrijk ervaar, zoals het schrijven van een boek en redactielid zijn voor verschillende media. Mijn doel is nu om fictieschrijver te worden. Klinkt dat logisch op je 70ste? Misschien niet, maar het is mijn stip op de horizon en het stimuleert mij om te schrijven. De weg ernaar toe is vaak belangrijker dan het doel.”
De beste tips uit het boek?
“Ik kreeg van de mensen die ik interviewde terug dat ze echt iets hebben gehad aan het interview zelf. Jezelf de vraag stellen; ‘hoe ziet je leven na pensioen eruit’? En dat voor jezelf in je gedachten eens te onderzoeken. Het gesprek zelf is dus al ontzettend belangrijk.”
“Maar persoonlijk zou ik willen zeggen dat je jezelf vooral moet blijven uitdagen, doen wat je leuk vindt. Door een onderzoekende houding te hebben en open te staan voor wat er op je pad komt vind je iets. Ik noem dat serendipity. Zeg wat je drijft, wat je denkt en praat erover. Een open houding en oprechte interesse in anderen brengt je echt in contact. En daar volgen vaak hele mooie dingen uit.”
